Hemoroid, halk arasında basur olarak da bilinen, anüs veya alt rektumda bulunan damarların şişmesiyle oluşan bir hastalıktır. Damarlar genişler ve dışkılama sırasında aşırı baskıya maruz kalır. Bu durum, hemoroidin en belirgin özelliklerinden olan acı veren şişliklere neden olur. Hemoroid hastalığı genellikle yaşam tarzı faktörleri nedeniyle ortaya çıkar ve çoğu kişi için tedavi edilebilir.
Hemoroidler genellikle iki ana türde sınıflandırılır: İç hemoroidler ve dış hemoroidler. İç hemoroidler, rektumun içinde gelişir ve genellikle acısızdır, ancak parlak kırmızı kanın dışkıda görülmesine neden olabilir. Diğer yandan, dış hemoroidler, anüsün etrafında bulunan deri altında oluşur ve oldukça acı verici olabilir. Bunlar genellikle tuvalet kağıdında veya kıyafetlerde kan lekelerine neden olur. Her iki tür de rahatsızlık verici olabilir ve uygun tedavi gerektirir.
Hemoroidin Nedenleri ve Belirtileri
Hemoroid oluşumunun birçok nedeni vardır fakat en yaygın olanları kabızlık, hamilelik, aşırı kilolu olmak ve yaşlanmadır. Kabızlık, dışkılama sırasında fazla zorlama gerektirir ve bu da anüs bölgesindeki damarların şişmesine yol açabilir. Hamilelikte ise, rahimdeki artan basınç altındaki damarlar genişler ve bu da hemoroidlere neden olabilir. Ayrıca, fazla kilolu olmak ve yaşlanma da hemoroid riskini artırır çünkü her ikisi de pelvik bölgedeki damarlara ekstra basınç uygular.
Hemoroid belirtileri genellikle oldukça belirgindir. Bunlar arasında anüs bölgesinde kaşıntı, yanma veya ağrı; dışkılama sırasında acı; ve tuvalet kağıdına bulaşan parlak kırmızı kan bulunur. Dış hemoroidler ayrıca anüsün etrafında hassas veya acı veren şişliklere de neden olabilir. Eğer bu tür belirtilerden herhangi birini deneyimliyorsanız, bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir çünkü hemoroidler tedavi edilmezse daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Hemorid Teşhisi ve Tedavi Yöntemleri
Hemoroidin teşhisi genellikle rektal muayene ile konulur. Bu muayene sırasında doktor, anüs ve rektumda herhangi bir anormallik arar. Eğer gerekli görülürse, daha detaylı bir inceleme için sigmoidoskopi veya kolonoskopi yapılabilir. Bu testler, rektumun ve kalın bağırsağın iç yüzeyini görmek için kullanılır.
Hemoroid tedavisi genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve evde uygulanabilecek tedavilerle başlar. Bunlar arasında yüksek lifli diyet, bol su tüketimi ve düzenli egzersiz bulunur. Ayrıca, ağrıyı ve şişmeyi azaltmak için soğuk kompresler ve over-the-counter (reçetesiz satılan) hemoroid kremleri de kullanılabilir. Eğer bu tedaviler etkili olmazsa, daha invaziv prosedürler gerekebilir. Bunlar arasında bant ligeasyonu, skleroterapi, lazer koagülasyonu, hemoroidektomi ve stapled hemoroidektomi bulunur. Bu prosedürler genellikle ağrıyı hafifletmek ve hemoroidlerin boyutunu küçültmek için kullanılır. Ancak, her tedavi yönteminin potansiyel riskleri ve yan etkileri vardır, bu nedenle en uygun tedavi seçeneği hastanın genel sağlık durumu ve belirtilerin şiddeti göz önünde bulundurularak doktor tarafından belirlenmelidir.
Hemoroidden Korunma Yolları
Hemoroidlerden korunmanın en etkili yolu, sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemektir. Öncelikle, düzenli egzersiz ve yüksek lifli bir diyet, dışkılama sırasında oluşabilecek aşırı basıncı önleyerek hemoroid oluşumunu engeller. Lif bakımından zengin gıdalar arasında tam tahıllar, meyveler, sebzeler ve baklagiller bulunur. Bol su tüketmek de dışkıyı yumuşatarak dışkılama sırasındaki zorlamayı azaltır.
Ayrıca, uzun süreli oturma veya ayakta durma hemoroid oluşumuna neden olabilir. Bu durumları önlemek için düzenli aralıklarla hareket etmek önemlidir. Tuvalette uzun süre oturmak da anüs bölgesindeki basıncı artırabilir, bu yüzden gerektiğinden fazla zaman geçirmemeye çalışın. Ayrıca, alkol ve kafein tüketiminin de hemoroidlere yol açabileceği düşünülmektedir. Bu maddeler, vücudun suyunu emerek dışkıyı sertleştirir ve dışkılama sırasında daha fazla zorlama gerektirir. Bu nedenle, alkol ve kafein tüketimini sınırlamak da hemoroid oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir.
Hemoroid Sorunu
Hemoroid sorunuyla yaşamak, bazen zorlu olabilir; ancak doğru kişisel bakım ve diyet önerileri ile bu durum daha kolay hale getirilebilir. İlk olarak, düzenli bir bakım rutini uygulamak önemlidir. Anüs bölgesi her dışkılama sonrasında nazikçe temizlenmeli ve kuru tutulmalıdır. Bu, hemoroidlerin tahriş olmasını ve alevlenmesini önleyecektir. Ayrıca, tuvalete gitme ihtiyacı hissedildiğinde bunu ertelememek de önemlidir, çünkü bu, dışkının sertleşmesine ve dışkılama sırasında daha fazla zorlamaya neden olabilir.
Hemoroid, yaşam kalitesini ciddi anlamda etkileyebilen bir sağlık sorunudur. Ancak, bilgi ve farkındalıkla, hemoroidin neden olduğu rahatsızlıkların üstesinden gelmek mümkün olabilir. Önemli olan, belirtileri tanımak, erken teşhis için doktora başvurmak ve tedavi sürecinde doktorun önerilerine uymaktır. Bunun yanı sıra, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve dengeli beslenmek de hemoroid riskini azaltabilir.
Hemoroid sorununuz olduğunu düşünüyorsanız Doç. Dr. Muharrem Taşkoparan Gastroentoloji Kliniği ile iletişime geçebilir ve randevu talep edebilirsiniz.